Wat zijn de meest voorkomende kenmerken van een goede documentaire film productie ?
Wat is een documentaire? Over deze vraag bestaat veel discussie. De vorm en stijl van een documentaire is vaak anders dan bij ‘gewone’ journalistieke berichtgeving. Het uitgangspunt van een documentaire productie of film is altijd de realiteit. door middel van kijken en ' laten kijken'. Vragen oproepen en discussie op gang brengen...
- Het onmisbare element van een goede documentaire is simpelweg het verhaal. Het publiek moet een intellectuele en emotionele band krijgen met de film en om zo op het puntje van de stoel te blijven zitten om het verhaal te willen begrijpen...tot aan het eind.
- Het verhaal moet gevonden worden en dat is niet altijd gemakkelijk. Dit is de cruciale fase van pre- productie . Als het verhaal eenmaal geïdentificeerd is, kan de filmmaker beginnen met het nauwkeurig componeren van een 'story-line
Hoe herken je een documentaire film ?
- Over wie gaat het verhaal ? Dat zijn meestal de personen die invloed en informatie in handen hebben (macht) tegenover de 'underdog' of samenleving. Zij worden geïdentificeerd en worden onderdeel van de film. De filmmaker moet onpartijdig blijven en openstaan voor alle kanten van het verhaal.
- Een goed gemonteerde film maakt een meer onbevooroordeelde kijk en interpretatie mogelijk. Elke persoon of onderwerp dat wordt geïdentificeerd, brengt een unieke focus aan op de film en vereist een stem die onpartijdig wordt gehoord.
- Een goede documentaire roept meer vragen op dan antwoorden. Er is een mythe dat een goede documentaire film als bewijs of ultieme verklaring voor iets dient. Zelfs als het publiek aan het eind van de aftiteling van de film nog aan het nadenken is, kan dat een uitstekend resultaat zijn.
- Goede documentaires kunnen inhoudelijk sterken worden als uit vele bronnen contrasteren. De kijker wordt jurylid.
- In goed gemaakte documentaires is de camera de grote waarzegger. De kijker is in staat om gemakkelijk te achterhalen wie de waarheid spreekt.
- Als het verhaal, de structuur en de interviews eenmaal in kaart zijn gebracht begint een proces van zorgvuldig formuleren en opdelen (montage)
Welke ingrediënten zijn nodig voor het maken van een documentaire film ?
De filmmaker zal moeten beschikken over technische apparatuur van hoge kwaliteit, waaronder microfoons, film camera's en montageapparatuur. Werken met specifieke professionele technici die goed opgeleid zijn voorkomt een hoop ruis op de set.
Live action shots zijn noodzakelijk voor een goede documentaire. Het toont scènes zoals ze daadwerkelijk in real time plaatsvinden. Deze opnames zullen dienen als bewijs van waarheid of bedrog voor de kijkers van de film.
Stilstaande beelden dienen als 'vulmiddel' tussen de scènes door. Ze zijn belangrijk voor goede documentaires, omdat ze dienen als geloofwaardige overgangen (transition) tussen live action en interviews. Ze mogen nooit als "vul en plak middel" worden beschouwd, maar moeten relevante mensen, informatie of plaatsen zijn.
De soundtrack of muziek is de laag die je niet ziet maar veel betekenis toevoegt aan de interpretatie van de film. Het zet letterlijk de toon en bepaald het ritme van de documentaire.
Het vinden van het verhaal, het samenstellen van het team, het filmen en de montage maken allemaal deel uit van het proces dat een documentaire succesvol maakt.
Vragen ter zelf reflectie bij het maken van een documentaire :
"...Zitten er voldoende elementen in het krachtenspel ? Kan de kijker nog goed zij mening vormen of leg ik die op?"